De 46ste heemreis van Heemkundekring Amalia van Solms bracht de deelnemers op zaterdag 8 juni naar Maastricht voor een daguitstap. Het historisch centrum is een beschermd stadsgezicht en heeft een enorm aanbod aan bezienswaardigheden en ook buiten het centrum werden bijzondere plekjes ontdekt.

Relatie met Zondereigen

De Sint-Pietersberg, bekend om zijn mergelwinning, werd 1921 door Martin Verbeeck aangekocht. Hij was de ’Belgische cementkoning’ en had zijn zomerverblijf op het Zwart Goor, aan de rand van de parochie Zondereigen. Verbeeck was destijds één van de belangrijkste industriëlen in Europa. In 1926 kreeg Verbeeck toestemming om de Sint-Pietersberg af te graven. Hij werd medeoprichter van een nieuwe toonaangevende speler in de cementwereld: de ’Eerste Nederlandse Cement Industrie’ of ENCI, de grootste cementfabriek van Europa. Op het hoogtepunt waren er meer dan 1.200 werknemers. Intussen is het bedrijf volledig gestopt. Achter het reusachtige complex bevindt zich een mergelgroeve van ruim 130 hectare groot en 98 meter diep. In nauwe samenwerking met Natuurmonumenten loopt een herbestemmingsplan. In de groeve mag de natuur zich vrij ontwikkelen.

Stadswandelingen

Op het programma stonden ook twee stadswandelingen. In de voormiddag langs de stadsmuren en watermolens van het Jekerkwartier naar het Vrijthof. Daar werd de vroegere tweeherigheid van Maastricht besproken. Nu is de stad volledig Nederlands, maar tot aan de Franse inval 230 jaar geleden behoorde ze deels tot het prinsbisdom Luik en deels tot het Hertogdom Brabant (later Staats-Brabant).

De lunch was goed verzorgd, waarna men op pad trok dwars door het winkelcentrum van Maastricht. Onze doortocht in de vroegere kerk van boekenhandel de Dominicanen kon op veel bijval van de deelnemers rekenen en men had zelfs het geluk om er projecties van oude muurschilderingen te zien, waaronder de oudste kerkelijke wandschildering van Nederland (1337).

In 1655 werd de oprichting van het stadhuis in de typisch symmetrische stijl van het Hollands classicisme goedgekeurd. De ontwerper was bouwmeester Pieter Post. Deze architect tekende ook het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam, de Kaaswaag in Gouda en in Den Haag het Mauritshuis, Paleis Noordeinde, het Binnenhof en Paleis Huis ten Bosch. Dit laatste gebouw werd als zomerverblijf opgericht in opdracht van prins Frederik Hendrik en zijn vrouw, Amalia van Solms. We weten dat Pieter Post voor Amalia van Solms ook haar kasteel in Turnhout restaureerde. Op 8 augustus 1843 werd in het stadhuis het Traktaat van Maastricht ondertekend door Belgische en Nederlandse grensscheiders. Na de officiële boedelscheiding in 1839 werd daarmee de grens tussen de twee landen vastgelegd. Dat gebeurde overal, behalve in Baarle. Daar kwam een gat in de grens en de landmeters zouden later nog terugkomen om het gat te dichten. De buitengrens werd pas in 1974 gedicht en het duurde tot 1995 vooraleer ook de enclavegrenzen tot rijksgrenzen werden verheven. Het duurde dus meer dan 152 jaar voor het Verdrag van Maastricht volledig was voltooid.

André Rieu

Bij de Maas ging de aandacht naar de Sint-Servaasbrug, de oudste brug van Nederland. Na een bezoek aan de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek en de Bisschopsmolen werd het bezoek aan Maastricht afgesloten met een ruim uur vrije tijd. Het zonnige weer nodigde velen voor een terrasje uit.

De rode draad bij de stadswandelingen was de bekendste Maastrichtenaar, André Rieu, de Koning van de Wals en leider van het grootste privé-orkest ter wereld, het Johan Strauss orkest. Met de bus passeerden ze zijn woonhuis: kasteel de Torentjes en uiteraard was er over deze bekende Maastrichtenaar veel te vertellen.