Naast het besluit voor de nieuwbouw van het cultuurcentrum, werd er in de Enclaveraad (vergadering van beide gemeenteraden van Baarle) dinsdag 23 september ook over andere onderwerpen vergaderd. Zoals de financiën en bezuinigingen bij de bibliotheek; de Hertogse partijen waren kritisch over de gevonden oplossingen. En in de rondvraag kwamen kritische vragen over vuurwerk van Nederlandse zijde, de periode van overlast komt er weer aan, vanuit Fractie Ulicoten.

Door Jeanny Wouters

De jaarrekening 2024 van het cultuurcentrum was later dan gepland gereed gekomen. Negatief punt was het tekort in huurinkomsten en inkomsten van buffet; positief daar tegenover stond het positieve resultaat van de bibliotheek. Beide hadden te maken met de sluiting van het gebouw vanwege de instorting van het plafond in de harmoniezaal en de nasleep daarvan. Overuren van de directeur, niet in lijn met de afspraken daarover zullen in 2025 en 2026 terugverdiend gaan worden, daarover zijn stevige gesprekken gevoerd aldus wethouder Janneke van de Laak, omdat dit niet acceptabel is. Het is volgens Mark Bruurs (CDK) al voor het derde jaar op rij, gaat om een behoorlijk bedrag en hij is blij met de gedane belofte. De exploitatie 2025 kwam ter sprake, 566.000 euro verdeeld over Hertog en Nassau volgens de verdeelsleutel, met een taakstellende bezuiniging van 9000 euro verdeeld over 2025/2026. Iedereen ging hiermee akkoord.

Bezuinigingen

De jaarrekening 2024 van de bibliotheek werd door schepen Sophieke Verhoeven toegelicht. Ook deze was verlaat; van juni doorgeschoven naar september ter bespreking in de Enclaveraad. Het positieve resultaat, ze houden 18.000 euro over van de subsidie, geven ze terug. Goedkeuring alom voor deze jaarrekening.

Voor de begroting 2025/2026 was een nieuw administratief voorstel. De administratieve afspraak in 2007 gemaakt liep af in 2022 en men is tot een akkoord gekomen voor invulling van de komende twee jaren met daarin een bezuiniging, totdat men intrek neemt in het nieuwe cultuurcentrum. De bezuiniging heeft te maken met de van overheidswege in Nederland dichtgedraaide geldkraan voor gemeenten waarmee Baarle-Nassau te kampen heeft. Belangrijke wijziging administratief betreft het schoolbibliotheekwerk; gebleken is dat de Nederlandse school een bijdrage betaalt voor de inzet en de Belgische scholen niet, terwijl voor hen de meeste uren worden besteed door de bibliothecaris. Voorstel is dat elke gemeente betaalt voor schoolbibliotheekwerk binnen eigen grenzen. Dit levert voor Nassau de gewenste besparing op. In het administratieve voorstel is ook opgenomen dat bij toekomstige wijziging van de dienstverlening, gemeenten elkaar tijdig informeren. Dat een en ander zorgvuldig wordt afgestemd. Baarle-Nassau had in de begroting vorig jaar deze bezuiniging reeds opgenomen zonder overleg met Baarle-Hertog.

Jongerentarief

De bezuinigingen krijgen verder vorm in een aantal extra maatregelen. Hoewel voor Hertog geen noodzaak hiertoe is hebben zij begrip voor de situatie aan Nederlandse zijde en moeten en willen ze blijven samenwerken. In de periode tot aan deze besluitvorming werkte Hertog met voorschotten en werd in Nassau een beschikking opgesteld, zodat de werking bibliotheek onverminderd kon voortgaan. De extra maatregelen behelzen: 1. Een beperking in de vervanging van de collectie; 2. Kleine administratieve bijdrage; 3. Schoolbibliotheekwerking verschuiving van kosten; 4. Abonnementstarieven worden niet verhoogd; 5. Er komt een jongerentarief (18-26 jaar) voor leesbevordering in deze groep.

Terwijl partijen van de raad van Nassau blij waren met Theek 5 en deze oplossing, spraken de Hertogse partijen uit niet te willen bezuinigen op de bibliotheek: lezen en kennis vergaren is prioriteit voor CDK en N-VA. Beide landen hebben een kenniseconomie. Bibliotheek is ook belangrijk voor integratie, “het hoogstaande niveau moet blijven” aldus Mark Bruurs. Hij pleitte voor een nieuw voorstel zonder bezuinigingen en zijn partij stemde tegen.

Schepen Sophieke Verhoeven vulde aan dat het hoogstaand niveau alleen zo bewaard kon blijven, met deze administratieve aanpassingen kon de Belgische bibliothecaris behouden blijven. “De invulling op scholen is anders, zij besteedt meer uren aan Hertog dan aan Nassau. Deze verdeling is eerlijker” aldus de schepen, daarin bijgevallen door de Nederlandse wethouder Janneke van de Laak. Uiteindelijk werd het voorstel door de meerderheid van de Enclaveraad goedgekeurd, net als de gewijzigde begroting 2025 en subsidie besteding. Jan van Tilburg (CDA) legde nog een stemverklaring af, waarin hij aangaf dat men van Nederlandse zijde ook niet blij is met deze bezuiniging.

Rondvraag

Lonneke Verbunt van Fractie Ulicoten was door omstandigheden net op tijd binnen voor de rondvraag en zij had zich goed voorbereid. Haar vragen gingen over de vuurwerkwinkels op Belgisch grondgebied. Sinds 1 juli 2024 zijn alle aanvragen voor vergunningen van de vuurwerkwinkels ingetrokken, maar zij blijven gewoon open in de Kapelstraat en Klokkenstraat. “Waarom wordt er niet opgetreden door België, voor exploiteren zonder vergunning?” vroeg zij zich hardop af. “Vuurwerkwinkels worden nog steeds bevoorraad, ook over Nederlands grondgebied.” Ze sprak de burgemeester van Nassau rechtstreeks aan met de vraag of de corridor, de doorgang niet verboden kan worden. De overlast bij de buurt is bekend, die gaat steeds vroeger in het jaar van start. Het is al weer september, wat zijn de plannen voor de komende maanden? En daarna als vuurwerk in Nederland helemaal verboden wordt?

Burgemeester Philip Loots vertelde wat sinds 2024 was gedaan; Baarle-Hertog werkt samen met IOK, intergemeentelijke dienst voor onder andere handhaving. Zij sturen aanmaningen, doen onderzoek, er lopen gerechtelijke procedures. Maar hij legde ook uit dat een en ander gevoelig ligt, en dat de inspanningen weinig zichtbaar zijn. “Wij grijpen alle forums aan om het probleem kenbaar te maken.” Zo was hij zelf bij een Nederlandse burgemeestersbijeenkomst aanwezig waar hij de problematiek van Nassau/Hertog uitlegde. Ook is hij bezig met bronaanpak, en in overleg met 29 Kempische burgemeesters over een algemeen verbod op verkoop van vuurwerk. Achter de schermen gebeurt er het nodige, over sommige zaken kan hij niet uitweiden benadrukte hij meermalen.

Burgemeester Marjon de Hoon vulde aan dat zij een brandbrief schreef en contact heeft met het ministerie. Over twee weken komt er een delegatie hier op werkbezoek en wordt over dit onderwerp gesproken. Zij maakt zich net als velen, grote zorgen, ook met de veranderingen op landelijk niveau in Nederland, zoals het aangekondigde vuurwerkverbod in 2027. Lokaal gezien is er een plan van aanpak opgesteld en volgende week overleg tussen Nassau en Hertog hierover. De vraag over niet bevoorraden over Nederlands grondgebied wordt onderzocht.

Loswal

François van der Velden (Fractie Van der Velden) vroeg zich af of evenementen wel kunnen blijven plaatsvinden op de Loswal, met de komst van kinderen/bewoners die minder goed met prikkels kunnen omgaan? Of moeten de evenementen uitwijken? De evenementen worden nu op Belgisch grondgebied georganiseerd, meldde burgemeester De Hoon, dit in verband met de verschillende leeftijden voor alcoholgebruik. Zij zou het niet erg vinden als de evenementen gespreid worden, mede ook door de geluidsoverlast voor omwonenden.

Er waren nog vragen over miscommunicatie van Ann Brosens (CDK). Jeroen Raeijmaekers (N-VA) had het nogmaals over afspraken tussen Nassau en Hertog. “We zitten in een gedwongen huwelijk” zo vergeleek hij de situatie, maar wat gezamenlijk betaald wordt kun je dan niet al vastleggen in een meerjarenbegroting zonder overleg, dat noemde hij partnergeweld! Burgemeester Loots noemde het een terechte opmerking maar gaf ook aan de Nassau dit van hogerhand krijgt opgelegd.

Wethouder Adams kwam nog met een mededeling naar aanleiding van eerder gestelde vragen van schepen Van Tilburg over ANWB-borden met toeristische informatie. Deze worden volgens planning eind dit jaar/begin 2027 vervangen. Niet alle borden hangen op gemeentegrond, daarover moeten nog afspraken worden gemaakt.

Om 21.17 uur kon de vergadering van de Enclaveraad worden afgesloten, waarna de beide raden afzonderlijk de genomen besluiten officieel nog moesten bekrachtigen, maar dat neemt nooit veel tijd in beslag.