De meeste stemmers in de gemeente Baarle-Nassau kozen voor de PVV op 29 oktober jongstleden: 22,6 %. In 2023 waren dat er meer: 30,5%. Het aantal VVD-stemmers 16,9% bleef ongeveer hetzelfde; dit is de tweede partij in grootte in ons dorp. En CDA scoorde een stuk hoger, 13,6% en werd daarmee de derde partij in grootte. Net als in de rest van Nederland deed D’66 goede zaken en Rob Jetten en de zijnen kregen 11,3% van de Baarlese stemmen. De andere partijen zaten allemaal onder de 10% waarbij vooral het grote verlies van de BBB opvalt: zij hadden bij de vorige verkiezingen nog een score van 15%.

Uitslag van de verkiezing totaal

Nummer Politieke Partij Aantal stemmen

1 PVV (Partij voor de Vrijheid) 1018

2 GroenLinks / Partij van de Arbeid 273

3 VVD 768

4 Nieuw Sociaal Contract (NSC) 10

5 D66 511

6 BBB 396

7 CDA 614

8 SP (Socialistische Partij) 9

9 DENK 10

10 Partij voor de Dieren 54

11 Forum voor Democratie 299

12 Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) 9

13 ChristenUnie 16

14 Volt 28

15 JA21 350

16 Vrede voor Dieren 9

17 Belang Van Nederland (BVNL) 6

18 BIJ1 4

19 LP (Libertaire Partij) 3

20 50PLUS 68

21 Piratenpartij 4

22 FNP 1

23 Vrij Verbond 1

24 De Linie 3

25 NL PLAN 1

Door Jeanny Wouters

De eerstvolgende verkiezingen die eraan komen zijn de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Wij vroegen de partijen die vertegenwoordigd zijn in de gemeenteraad van Baarle-Nassau naar een reactie. Zegt deze stembusuitslag iets over wat er voor hen aan zit te komen? Zijn er door deze uitslag specifieke aandachtspunten bij gekomen? Hieronder een samenvatting van de reacties die binnenkwamen.

Hans van Tilborg namens Baarle!

PVV ondanks wat verlies toch weer de grootste in Baarle-Nassau, VVD redelijk stabiel, CDA komt terug, D66 landelijk de grote winnaar maar is in Baarle-Nassau in grootte toch slechts de vierde partij, GL/PvdA in Baarle-Nassau slechts geringe aanhang.

Geeft deze uitslag een weerspiegeling van wat lokaal leeft?

Ten opzichte van de landelijke uitslag telt Baarle-Nassau fors meer kiezers rechts van het midden en fors minder kiezers links van het midden. Rechts van het midden: landelijk ca. 47% - Baarle-Nassau ca. 63%. Midden: landelijk ca. 33% - Baarle-Nassau ca. 25%. Links van het midden: landelijk ca. 20% - Baarle-Nassau ca. 9%.

Wat betekent de uitslag voor de komende gemeenteraadsverkiezingen?

Weinig betekenis voor komende gemeenteraadsverkiezingen in Baarle-Nassau omdat hier (naar verwachting) vooral plaatselijke partijen meedoen met de verkiezingen en slechts 1 partij die landelijk georganiseerd is.

Nog specifieke aandachtspunten die nu extra belangrijk zijn geworden?

Extra belangrijk is dat er een nieuwe regering wordt gevormd die zorgt voor een stabiel bestuur en oplossingen gaat bieden voor bestaanszekerheid, beperking asiel instroom, stikstof dossier en bouwmogelijkheden (ook voor de dorpen!).

Jannes Kusters geeft namens Fractie Ulicoten de volgende reactie:

In Baarle-Nassau zie je duidelijk de kloof tussen stad en platteland terug. Waar landelijk de verhoudingen wat evenwichtiger liggen, stemt hier zo’n 65 procent op partijen aan de rechterkant van het spectrum (PVV, VVD, BBB, FvD, JA21 of 50PLUS). Dat verschil zegt iets over hoe anders de beleving en de zorgen op het platteland zijn. Op zichzelf is dat niet problematisch (mensen stemmen vanuit hun eigen werkelijkheid, en die ís hier gewoon anders dan in de stad). Wat wél problematisch is, is dat het platteland te weinig stemgewicht heeft om de partijen die die kloof willen verkleinen ook daadwerkelijk in stelling te brengen in Den Haag. Er zijn in mijn ogen drie manieren om dat te doorbreken: of de gevestigde partijen gaan zich écht bekommeren om de problemen buiten de Randstad, of het kiesstelsel wordt zo aangepast dat het platteland een grotere stem krijgt, of we geven lokale overheden meer zeggenschap en verantwoordelijkheid en de financiële middelen die daarbij horen.

In de uitslag zelf zie je verder dezelfde trend als landelijk: dezelfde partijen winnen en verliezen in Baarle-Nassau als op landelijk niveau en de kiezer is behoorlijk beweeglijk. De VVD blijft nog het meest stabiel, terwijl links er opnieuw niet in slaagt de zorgen van het platteland en kleine kernen goed te raken. Het midden herpakt zich enigszins, vooral dankzij de comeback van het CDA en winst voor D66.

Belangrijke thema’s voor gemeenten als de onze zijn opnieuw structureel buiten beeld gebleven in de landelijke campagne: bereikbaarheid/openbaar vervoer, vergrijzing, ondermijnende criminaliteit, de toekomst van de landbouw en de vitaliteit van het platteland en samenwerking met België, bijvoorbeeld. Ook de groeiende druk op gemeenten komt nauwelijks aan bod. We krijgen steeds meer taken toebedeeld, maar de financiering blijft achter. Dat maakt het steeds moeilijker om voorzieningen overeind te houden.

Wat mij daarnaast opvalt, is dat er nog maar weinig partijen zijn die echt standvastig zijn. Te veel partijen waaien mee met de waan van de dag in mijn optiek. Dat verklaart misschien waarom zoveel mensen in korte tijd van partij wisselen. Bovendien vind ik het zorgelijk dat we al jaren geen stabiel kabinet meer hebben gehad. Zonder politieke rust is het onmogelijk om structurele antwoorden te formuleren op problemen die al jaren spelen: woningbouw, stikstof, immigratie, noem maar op. Kabinetten vallen te snel om beleid te kunnen voeren dat verder reikt dan de volgende peiling. De grote lijn lijkt verdwenen. Waar zien wij ons land over dertig jaar? Ik heb er maar een enkele partij over gehoord. We zijn onszelf vleugellam aan het maken op deze manier, e.e.a. dus ook weer in relatie tot die waan van de dag. Korte termijn denken leidt tot stilstand.

Voor ons ligt richting de gemeenteraadsverkiezingen in maart de taak om met een eerlijk, nuchter en realistisch verhaal te komen dat aansluit bij wat inwoners écht bezighoudt. Een verhaal dat gericht is op de langere termijn en geworteld is in duidelijke waarden en normen. Daarbij wil ik echt voorkomen dat de lokale politiek ook verwordt tot een spel van vliegen afvangen. We moeten samen vooruit op inhoud. Dat vraagt fatsoen, volwassenheid en de bereidheid om niet te scoren ten koste van een ander. Gewoon bij jezelf blijven, dat werkt het beste.

Of er nu specifieke aandachtspunten extra belangrijk zijn geworden? Niet direct. Gemeenten worstelen al jaren met dezelfde problemen en moeten vaak zelf creatieve oplossingen zoeken, omdat het Rijk geen betrouwbare partner blijkt. Dat is niet nieuw en zal voorlopig ook niet veranderen. Wel kunnen we binnen de bestaande wetgeving meer doen: meer regie op volkshuisvesting en de zorg beter betaalbaar en bereikbaar maken, bijvoorbeeld. Dat vraagt om denken buiten de lijntjes, maar binnen de perken. Als het Rijk het laat afweten, moeten we als lokale overheid meer verantwoordelijkheid nemen.

François van der Velden namens Fractie Van der Velden:

Er is in de uitslag duidelijk te zien dat Baarle-Nassau aan de rechterkant zit. In de huidige lokale coalitie is dat stukken minder. We hebben natuurlijk minder partijen en hier draait het meer om wie veel mensen kent en kan motiveren. Ik geloof dat lokale politiek veel minder gevolgd wordt.

Of het veel effect zal hebben op de lokale verkiezingen valt te betwijfelen.

Hoop dat er eindelijk ingezien gaat worden dat het financieel in dit tempo niet kan blijven duren.

We moeten het platteland meer waarderen en niet willen wedijveren met de steden.

Zoals het er nu naar uitziet zal ik niet met een eigen partij terugkomen.

Janneke van de Laak, fractievoorzitter VPB:

Wij schrikken er toch wel erg van dat de PVV weer de grootste partij is geworden in onze gemeente. Deze en andere extreem-rechtse partijen zoals FVD vertegenwoordigen standpunten die wij alleen maar kunnen zien als anti-democratisch en discriminerend. Dat dit veel inwoners van onze gemeente aanspreekt verbaast ons, want de meeste van onze inwoners hebben het goed en als gemeente hebben we amper last van de vermeende immigratieproblemen. Gelukkig hebben ook veel mensen op D66 en andere middenpartijen gestemd die voor verstandig en onderbouwd beleid staan. Dat stemt dan weer een beetje hoopvol.

Of de landelijke uitslag een weerspiegeling is van wat er lokaal leeft? Helaas zien we ook in onze gemeente regelmatig ongenuanceerde, haatdragende, discriminerende en vooringenomen reacties op social media. Vaak bij berichten die direct of indirect te maken hebben met de woningcrisis, wat een oorzaak is van het anti-immigratie sentiment. Dus ja, in die zin weerspiegelt de landelijke uitslag wat hier lokaal bij enkelen leeft: onze inwoners ervaren zelf ook dat het moeilijk is om aan een betaalbare en passende woning te komen, daarom is dat voor de VPB ook zo’n belangrijk thema.

Aan de andere kant gaat de verrechtsing op landelijk niveau ook over ontevredenheid over de overheid. Mensen vinden dat het beter moet en dat is niet ten onrechte. Dat sentiment zie je in onze gemeente ook terug op Facebook als het gaat over zo’n beetje alles wat de gemeente doet. Tegenover enkele vaste klagers op Facebook staat de zwijgende meerderheid. Mensen die begrijpen dat besturen een kwestie van keuzes maken is. Helemaal als je minder geld krijgt uit Den Haag. Als het simpel was, hadden we alle problemen allang opgelost.

Wat deze uitslag betekent voor de komende gemeenteraadsverkiezingen? Dat is lastig te zeggen, omdat hier lokaal maar één landelijke partij actief is, het CDA. Verder zullen er, voor zover nu bekend, drie lokale partijen meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Alle drie met een iets ander politiek profiel, maar wel allemaal geworteld in de gemeenschap.

Als VPB hopen we dat mensen zien dat wij ons inspannen voor een sociale en groene gemeente waarin je fijn en gezond kunt wonen, met actieve verenigingen en clubs. Nogmaals, als je bestuurt, ontkom je niet aan compromissen. Als mensen daar vragen over hebben, leggen we dat graag uit.

Specifieke aandachtspunten die nu extra belangrijk zijn geworden? “Gezien de ontevredenheid, moeten we in gesprek blijven met onze inwoners, wat er leeft, waar komt het ongenoegen of de angst vandaan? In onze recente huis-aan-huis ronde in enkele wijken horen we echter ook veel tevredenheid over ons dorp. Natuurlijk zijn er aandachtspunten, maar die zitten vooral op lokale thema’s zoals voldoende woningbouw voor starters en senioren, parkeren, maar ook het groenonderhoud en het behouden van voorzieningen.

Burgerparticipatie is niet iets dat alleen bij grote visietrajecten hoort, maar elke dag vorm moet krijgen. Door ambtenaren en door raads- en collegeleden in interactie met onze inwoners. Daar doen wij ons best in elk geval voor.”

Van het CDA kwam de volgende reactie binnen van Thomas Adams:

‘We zijn blij dat het CDA landelijk in de lift zit natuurlijk. Verder zien we de trend dat er in onze gemeente vooral midden en rechts van het midden gestemd wordt.

Grote landelijke thema’s spelen overal en mogen niet onderschat worden. Wij denken wel dat er op lokaal vlak ook veel andere uitdagingen zijn die ook door een lokaal bestuur opgepakt moeten worden.

Wat deze uitslag betekent voor de komende gemeenteraadsverkiezingen? Inwoners van Baarle hebben een geluid laten horen, maar lokale behoeften, uitdagingen en plannen moeten via de lokale verkiezingsprogramma’s onder de aandacht gebracht worden en vertaald worden in beleid.’

Specifieke aandachtspunten die extra belangrijk zijn geworden hebben ze niet echt. “We zien dat landelijke partijen die links georiënteerd zijn niet zo goed scoren, de thema’s die zij versterkt uitdragen zijn niet altijd de thema’s die bij ons bovenaan staan of actief uitdragen. In ons vorig verkiezingsprogramma stond op 1 bijvoorbeeld ‘geen windmolens in Baarle-Nassau’. Wij kiezen er niet voor om voorop te lopen op de ‘groene agenda’. Wij willen realistisch beleid voeren waar inwoners zich in kunnen vinden.”